Το δίλημμα Μπακογιάννη-Σαμαράς

Αποκάλυψη! Ο Ντροπαλός ανήκει στην Δεξιά, ή έστω νομίζει ότι. Θα ήθελα να μείνω σε αυτό και να συνεχίσω την κύρια ανάλυσή μου, αλλά δυστυχώς πρέπει εδώ να επιμείνω λίγο περισσότερο. Σε αντίθεση με αυτόν, που δηλώνει Αριστερός και δεν είναι ανάγκη να εξηγήσει ότι Αριστερός δεν σημαίνει απαραίτητα ο οπαδός του Τείχους και των Γκουλάγκ, πρέπει να δικαιολογηθώ και να διευκρινίσω ότι εντάσσοντας τον εαυτό μου στην Δεξιά δεν σημαίνει ότι είμαι εθνικιστής, θρησκόληπτος, αντισημίτης, συνομωσιολόγος. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να πηγαίνουμε 85 μήνες θητεία (ή μόνιμα), ούτε ότι κάποιο παγκόσμιο κέντρο διορίζει την ελληνική κυβέρνηση κλπ. Θεωρώ την περιβόητη δήλωση Κίσσιγγερ ένα χονδροειδέστατο ψέμα (και ναι επιθυμώ να διαβάσω το World Restored, θεωρώντας ότι είναι εμπαθές να κατηγορούμε τον Κίσσιγγερ ότι ότι το έγραψε, επειδή είχε πρόβλημα με τον Καποδίστρια, αντιθέτως λέγεται ότι είναι από τα must του κανόνα της επιστήμης των Διεθνών Σχέσεων). Δεν πιστεύω ότι το «αόρατο διευθυντήριο» έχει διατάξει τον διαμελισμό της Ελλάδας και τον θάνατο της ελληνικής γλώσσας. Τέλος πάντων. Ελπίζω να καταλάβατε.

Τοποθετώντας τον εαυτό μου στην Δεξιά με ενδιαφέρει η διαδικασία ανάδειξης και εκλογής νέου Προέδρου στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Στην τελευταία, όπως ξέρουμε, οι διεκδικητές της εξουσίας με βάσιμες αξιώσεις είναι δύο: η κυρία Μπακογιάννη και ο κύριος Σαμαράς. Ο τρίτος υποψήφιος ο κ. Ψωμιάδης δεν φαίνεται να έχει τόσο μεγάλο ρεύμα, ώστε να πλασαριστεί για τον δεύτερο γύρο. Όμως, θα επηρεάσει τον ενδεχόμενο δεύτερο γύρο, εάν σε αυτόν δεν σταθεί ουδέτερος, αλλά δηλώσει την προτίμησή του παροτρύνοντας ταυτόχρονα τους δικούς του φίλους και οπαδούς υπέρ της μίας ή του άλλου υποψηφίου.

Ο κύριος Σαμαράς αποπέμφθηκε από την Κυβέρνηση το 1993 και με την βοήθεια ομοφρόνων του βουλευτών οδήγησε την χώρα σε εκλογές και στην νέα επάνοδο και ενδεκαετή παραμονή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Χαρακτηρίσθηκε, όπως και χαρακτηρίζεται από πολλούς «προδότης της παράταξης». Ο ίδιος, απ’ όσο καταλαβαίνω, δεν δέχεται αυτόν τον χαρακτηρισμό θεωρώντας προφανώς ότι προέβη σε αυτήν την κίνηση, τόσο διότι θεωρούσε ότι με αυτόν τον τρόπο δεν θα αλλοίωνε την ιδεολογία του, όσο διότι πίστευε ότι θα μπορούσε να αποτρέψει έναν κατά την γνώμη του ανέντιμο συμβιβασμό με το γειτονικό Κράτος (και όχι Κρατίδιο) της ΠΓΔΜ.

Θα είμαι ειλικρινής. Οι τότε μου αντιδράσεις, εάν και δεν άνηκα ακόμα στο σώμα των ψηφοφόρων, ήταν να θεωρήσω και εγώ τον κύριο Σαμαρά «προδότη» και έτσι να τον σχολιάζω στις διάφορες συζητήσεις με συγγενείς και φίλους. Πέραν τούτων ουδέν. Ούτε επιστολές, διαμαρτυρίας, ούτε τηλεφωνήματα, ούτε πικετοφορίες έξω από την Ρηγίλλης ή τα πολιτικά του γραφεία διαμαρτυρόμενος για την πράξη του. Εξάλλου σε πολλές κλασσικές Δεξιές οικογένειες η έννοια της δυναμικής διαμαρτυρίας είναι μη κατανοητή. Το ίδιο και στην δική μου. Προφανώς οι γονείς μου δεν με ενθάρρυναν και δεν με πίεσαν λέγοντας ότι έπρεπε να συγκεντρωθώ στις δικές μου δουλειές και ότι θα μπορούσα, όταν ερχόταν ο καιρός, να τιμωρήσω τον κ. Σαμαρά με την ψήφο μου.

Με την πάροδο των χρόνων, την ωριμότητα κλπ έχω πάψει να θεωρώ τον κ. Σαμαρά «προδότη». Πέρα από υπουργός ήταν και βουλευτής. Υποχρέωση και δικαίωμα του βουλευτή είναι να ελέγχει την κυβέρνηση, ακόμα και την δική του. Δυστυχώς, εδώ έχουμε παρεξηγήσει και απαξιώσει τον ρόλο, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του βουλευτή υποβιβάζοντάς τον σε απλό χειροκροτητή και κλακαδόρο του αρχηγού. Ο κύριος Σαμαράς έπραξε, όπως τού όριζε η συνείδησή του και η προσωπική του υπευθυνότητα. Θεωρώ ότι έκανε λάθος, τον θεωρώ υπεύθυνο για την επαναφορά του ΠΑΣΟΚ και πάνω από όλα τον θεωρώ υπεύθυνο στο ότι εμπόδισε την επίτευξη ενός, έντιμου και επωφελούς κατά την γνώμη μου, συμβιβασμού με την ΠΓΔΜ. «Προδότη», όμως, δεν τον θεωρώ και θεωρώ τις αλλοτινές μου απόψεις υπερβολικές και φορτισμένες.

Ο κ. Σαμαράς επανήλθε στην ΝΔ και την απομάκρυνσή του από αυτήν την θεωρεί ως ατού: ότι διατήρησε την ιδεολογία του. Παρουσιάζει εαυτόν ότι σέβεται την κληρονομιά του Κωνσταντίνου Καραμανλή και ότι είναι αυτός, που «δεν θα αφήσει να έχει χυθεί μάταιο και χαμένο το δάκρυ του Εθνάρχη». Διαφωνώ με την προσέγγισή του. Αυτό, που αντιλαμβάνομαι ως «δάκρυ του Εθνάρχη» είναι η συνειδητοποίηση του Καραμανλή ότι στην πολιτική χρειάζονται πολλές φορές συμβιβασμοί, που είναι αρκετά οδυνηροί. Η ειδοποιός διαφορά βρίσκεται στο οδυνηροί, διότι οι συμβιβασμοί υπάρχουν πάντα. Αυτό είναι, κατά την γνώμη μου, το «δάκρυ» και όχι το όποιο άγχος για την Μακεδονία. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πως είχε ανησυχίες για την τύχη της ελληνικής Μακεδονίας. Είναι η γενναιότητα, η υπευθυνότητα, το θάρρος να πάρει κανείς γενναίες και οδυνηρές αποφάσεις, που κάνουν κάποιον «Εθνάρχη», ή για να είμαστε πιο ουδέτεροι Πολιτικό και όχι πολιτικό. Αυτό, που λέγεται Statesman στην αγγλική.

Ο κ. Σαμαράς θεωρεί ότι ένα συντηρητικό, παρά ένα φιλελεύθερο προφιλ της ΝΔ μπορεί να εξασφαλίσει την επανόδό της στην εξουσία. Αυτοτοποθετούμαι στον φιλελεύθερο χώρο, αλλά δεν απαξιώνω την ιδεολογία, την σκέψη και την προσφορά της συντηρητικής ιδεολογίας. Όταν στην Ελλάδα, η έννοια συντηρητικός είναι σχεδόν απαγορευμένη, στο ΗΒ αποτελεί τίτλο κόμματος. Νομίζω ότι η γνώμη του πως ένα φιλελεύθερο προφίλ της ΝΔ θα την οδηγήσει σε εκλογικά ποσοστά περιθωριακών κομμάτων είναι τουλάχιστον ατυχής. Αφ’ ενός δεν νομίζω ότι έχουν τόσο χαμηλά ποσοστά. Αφ’ ετέρου: έστω ότι ο κύριος Σαμαράς έχει δίκιο. Σε μικρό περιθωριακό κόμμα ανήκει και ο Hans Dietrich Genscher. Δεν θα τον χαρακτήριζε κανείς, όμως, μικρό και περιθωριακό πολιτικό, αλλά αντιθέτως μεγάλου εθνικού (γερμανικού) και ευρωπαϊκού διαμετρήματος. Πόσοι Έλληνες πολιτικοί, ακόμα και από αυτούς που ανήκουν σε μεγάλα κόμματα, θα μπορούσαν να συγκριθούν μαζί του;

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι δεν υποστηρίζω τον κύριο Σαμαρά για μελλοντικό πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, όχι, όμως, για την στάση του το 1993, που είχε ως αποτέλεσμα την πτώση της τότε κυβέρνησης. Δεν τον υποστηρίζω για τους εξής λόγους:

1) Εμπόδισε και περιέπλεξε την λύση του ζητήματος με την ΠΓΔΜ. Έχουμε ξανααναφερθεί παραπάνω σε αυτό.

2 ) Ο κύριος Σαμαράς δεν μού δίνει τόσο την εντύπωση ότι εκφράζει τον χώρο της συντηρητικής παράταξης με τον ρόλο της, την προσφορά της και την ιδεολογία της, αλλά απλώς το αντι-ΠΑΣΟΚ. Την καταστροφική αυτή αντίληψη, που θεωρεί ότι η ΝΔ για να επανέλθει στην εξουσία θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλες τις απαρχαιωμένες και πλέον απαξιωμένες και από το ίδιο το ΠΑΣΟΚ μεθόδους· ότι ακόμα και εάν το ΠΑΣΟΚ υιοθετήσει θέσεις της ΝΔ, ότι η τελευταία θα πρέπει να ολισθήσει στις ακριβώς αντίθετες. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί που στον εξαστισμό του ΠΑΣΟΚ θεωρούν ότι η ΝΔ θα πρέπει να διολισθήσει στον λαϊκισμό, στην προσήλωσή του στην Ευρώπη, ότι η ΝΔ θα πρέπει να γίνει αντιευρωπαϊκή, στον δυτικό του πλέον προσανατολισμό και στις καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ, τον αντιδυτικισμό και τον αντιαμερικανισμό. Πολλές φορές νομίζει κανείς ακούγονττας στελέχη της ΝΔ, ότι ακούει στελέχη του ΚΚΕ ή αριστερών γκρουπούσκουλων, που απλώς αντί αμπέχωνα φοράνε γραβάττες, σακκάκια και ταγιέρ. Μπορεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής να ήταν συντηρητικός και ευκαιριακά να ύψωσε την σημαία του φιλελευθερισμού, σίγουρα, όμως, δεν ήταν αντιδυτικός και αντιευρωπαίος. Αντιθέτως, ίδρυσε την ΝΔ ως το εξ ορισμού δυτικοστραφές και φιλευρωπαϊκό κόμμα.

3) Μπορεί, βέβαια, από την άλλη ο κύριος Σαμαράς να είναι αντιδυτικός επειδή το πιστεύει και να μην έχει αυτήν την στάση ως πρόφαση. Πάλι, όμως, διαφωνώ μαζί του, θεωρώντας ότι η ασφάλεια, η πρόοδος και η ευημερία της Ελλάδας εξασφαλίζονται μόνο στην συμμετοχή και στην υιοθέτηση δυτικών θεσμών και μεθόδων.

4) Ο κ. Σαμαράς, προφανώς για τους παραπάνω λόγους, φαίνεται να έχει διείσδυση και στα δεξιότερα. Πολύ πιθανόν. Αυτό ενέχει τον εξής κίνδυνο: να έχει μεν η ΝΔ επανακάμψει στην εξουσία, διότι έχει διευρυνθεί η βάση της, αλλά ταυτόχρονα να πρέπει π.χ ξανά να απολογείται και να προσπαθεί να εξηγήσει τον βαθμό προσήλωσής της στους φιλελεύθερους και δημοκρατικούς θεσμούς οδηγώντας στην απαξίωσή της και στο να θεωρείται παρωχημένο κόμμα. Ταυτόχρονα τα αντίπαλα κόμματα είτε θα διατυπώνουν προτάσεις πολιτικής, είτε θα κάνουν ιδεολογικές συζητήσεις πάνω σε σύγχρονα ζητήματα και όχι σε αυτά, που θεωρούνται λυμένα εδώ και καιρό.

Η θετική μου γνώμη, λοιπόν, πάει υπέρ της κ. Μπακογιάννη: την χαρακτηρίζει ο φιλοευρωπαϊσμός, ο φιλοδυτικισμός κλπ. Κατά αυτήν την άποψη είναι αυτή, που εκφράζει αυθεντικά τις παρακαταθήκες του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μού δίνει την εντύπωση ότι θα έχει την γενναιότητα να προβεί σε συμβιβασμούς, ακόμα και οδυνηρούς, αλλά ταυτόχρονα και να δει τις ευκαιρίες που μπορούν να προκύψουν. Δείχνει να είναι η πολιτικός, που έχει στον νου της τον μακρόπνοο σχεδιασμό, τον σεβασμό στην ιδεολογία και όχι τον χαμαιλεοντισμό μόνο και μόνο για να γίνει το «γιουρούσι στα χειμερινά ανάκτορα για να φύγουν οι ΠΑΣΟΚΟΙ».

Να σημειώσω, επίσης, ότι θεωρώ από τους μεγαλύτερους πολιτικούς της Ελλάδας τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Πολλοί θα διαφωνείτε με αυτό και σεβαστή η θέση σας. Αυτό, που δεν μπορώ να δεχθώ είναι το να κρίνεται η κ Μπακογιάννη από τις πράξεις και τις παραλείψεις του πατέρα της είτε από τους εσωκομματικούς της, είτε από άλλους της αντιπάλους. Η κ. Μπακογιάννη θα πρέπει να κριθεί για τις δικές της πράξεις και παραλείψεις.

Γνώμη μου είναι ότι η κ. Μπακογιάννη θα πρέπει να έρθει σε συνεννόηση, είτε πριν είτε μετά τις εκλογές, είτε εκλεγεί είτε όχι Πρόεδρος του κόμματος με τους κκ. Ανδριανόπουλο και Μάνο. Η συνεννόηση μπορεί να έχει διάφορες μορφές. Δεν είναι μόνο η προσχώρηση. Πρέπει να υπάρξει, όμως, συνεννόηση, διότι οι δύο αυτοί πολιτικοί αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο για την (Κεντρο)δεξιά.

Κλείνοντας να ευχηθώ καλή επιτυχία και στους τρεις υποψηφίους για την προεδρία της ΝΔ.