Dan Brown, Το Χαμένο Σύμβολο (ή ποιό θα έπρεπε να είναι το Μυστικό)

Εννοείται ότι το διάβασα. Το ξέρω δεν είναι λογοτεχνία, αλλά παραλογοτεχνία. Δεν μού άλλαξε την ζωή και ούτε, υποθέτω και κάποιου άλλου. Και ναι ακολουθεί την ίδια μανιέρα: Ο Langdon καλείται κάπου εκτός έδρας του και βρίσκει ότι κάποιος φίλος του, γνωστός κλπ έχει πρόβλημα. Το πρόβλημα το έχει δημιουργήσει ο «κακός», ο οποίος έχει, φυσικά,  σωματική δυσμορφία. Υπάρχει εμπλοκή επισήμων διωκτικών αρχών κλπ των οποίων ο ρόλος είναι αμφίσημος, τουλάχιστον του επί κεφαλής. Κάποιος σύμμαχος έχει και αυτός αμφίσημο ρόλο, εάν δεν είναι και αυτός κακός. Φυσικά παίζει και γυναίκα.

Σε αντίθεση με τις προηγούμενες του περιπέτειες, σε αυτήν ο ήρωας δεν εγκαταλείπει τις ΗΠΑ. Υπάρχει ένα «μυστικό», του οποίου κατεπιστευματοδόχοι υποτίθεται είναι οι Τέκτονες. Οι κατά Dan Brown Τέκτονες. Γιατί τώρα στο εάν αλήθεια οι Τέκτονες θεωρούν εαυτούς θεματοφύλακες κάποιου «μυστικού» κλπ δεν το γνωρίζω. Το μόνο, που γνωρίζω για αυτούς, όπως και ο περισσότερος, υποθέτω, κόσμος, είναι ότι, μεταξύ άλλων, έχουν δραστηριότητες, που μοιάζουν με τελετές, έτσι ώστε πολλοί να τους θεωρούν θρησκεία. Από την άλλη οι τελετές αυτές, ή η φήμη τους δημιουργούν κάποιο δέος στους απ’ έξω και τους κάνουν να αναρωτιούνται, τί συμβαίνει και τί συζητιέται κατά την διάρκεια των μασωνικών συναντήσεων. Συνήθως, όμως, δεν είμαστε τόσο περίεργοι για το τί συζητιέται σε άλλες ενώσεις είτε είναι οικονομικές, είτε κάποιοι σύλλογοι. Σωστά; Ας επιστρέψουμε στο βιβλίο.  Το «μυστικό» αυτό υποτίθεται ότι είναι λυτρωτικό για την ανθρωπότητα. Οι Τέκτονες με διχαστική λογική επιθυμούν το «μυστικό» να διαφωτίσει τον κόσμο, ταυτόχρονα, όμως, δεν θέλουν να διαδοθεί. Προφανώς διότι θεωρούν ότι η ανθρωπότητα δεν είναι έτοιμη. Από την άλλη ούτε ο κακός θέλει να κοινοποιηθεί το μυστικό, διότι επιθυμεί να μείνει ο κόσμος στο σκότος. Στο τέλος, λοιπόν, όπως και στις άλλες περιπέτειες δεν υπάρχει σύγκρουση με τον κακό για το τί πρέπει να γίνει το όποιο διακύβευμα, αλλά υπάρχει σύγκρουση για την ερμηνεία του και σύγκρουση επειδή κυνηγά τους καλούς. Με λίγα λόγια μύλος.

Όπως και στα άλλα του βιβλία η αντιληπτή από τον μέσο άνθρωπο πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα κάλυμμα -συμβολικό ή μη- για την τω όντι πραγματικότητα. Την τελευταία, φυσικά, δεν μπορούν να την αντιληφθούν παρά μόνο οι πάσης φύσεως μυημένοι, αλλά και ο «κακός». Όπως και στα άλλα του βιβλία ο συγγραφέας μάς δίνει την εντύπωση ότι προσφέρει μια μυθοπλασία πάνω σε έναν καμβά πραγματικότητας. Κάποια μπορεί να είναι. Τα περισσότερα, όμως, πολλοί λένε όχι ή αποτελούν υπερβολικές και υπερδιασταλτικές ερμηνείες.

Όπως έγραψε κάποιος ο Κώδικας Da Vinci είχε ως άξονα την ψευδοϊστορία. Αντιθέτως, το Χαμένο Σύμβολο φαίνεται να έχει ως άξονα την ψευδοεπιστήμη. Το «ταίρι» του Langdon σε αυτό το βιβλίο ασχολείται με την «νοητική επιστήμη», γίνονται αναφορές για κρυστάλλους χιονιού, οι οποίοι είχαν αρμονικές ή όχι δομές ανάλογα με το τί είδους σκέψη υπήρχε προς αυτούς κλπ. Ότι η σύγχρονη επιστήμη επιβεβαιώνει την αρχαία «απόκρυφη γνώση» κλπ. Από αυτήν την άποψη το βιβλίο θυμίζει αρκετά το Μυστικό, αλλά εάν το τελευταίο αποτελεί «πρακτικό οδηγό», το Χαμένο Σύμβολο αποτελεί λογοτεχνική αποτύπωση. Έχω πάντα την απορία, πώς ανά περιόδους προωθούνται συγκεκριμένες ιδέες, τάσεις κλπ: είναι θέμα marketing; Είναι αιτήματα της κάθε εποχής, που ζητούν να αποτυπωθούν;

Το βιβλίο γενικά το ευχαριστήθηκα. Χαλαρό ανάγνωσμα, χωρίς απαιτήσεις συγκέντρωσης. Χωρίς προβληματισμούς. Απλά πράγματα: Υπάρχει ένα πρόβλημα, ο καλός το λύνει και φυσικά υπάρχει η σύγκρουση του πρωταγωνιστή με τον ανταγωνιστή. Εάν κάτι δεν μού άρεσε ήταν η προσπάθεια «λογοτεχνικότητας», που αισθάνθηκα ότι προσπάθησε να δώσει ο συγγραφέας στις πρώτες 100+ σελίδες του βιβλίου σε βάρος της πιο «κινηματογραφικής γραφής». Αντί για λογοτεχνική γραφή υπήρχε μάλλον κουραστικός πλατειασμός.

Φυσικά το βιβλίο αυτό και τα όμοια του θα πρέπει να τα θεωρούμε ως απλά ευχάριστα αναγνώσματα και να μην θεωρούμε ότι μάς αποκαλύπτουν αλήθειες, ότι αποδεικνύουν ότι ο κόσμος κυβερνάται από αόρατες δυνάμεις κλπ. Το βιβλίο , λοιπόν, όπως και τα όμοια του υποτίθεται ότι προστατεύει αποκαλύπτει κάποιο μυστικό και με κάνει να αναρωτιέμαι μήπως θα έπρεπε όντως να είχε υπάρξει κάποιο «μυστικό» και στην πραγματικότητα!

Ποιό θα ήταν αυτό; Μα φυσικά η θεωρία της Κβαντικής Φυσικής κλπ. Από τότε που διατυπώθηκε κάθε άσχετος (και στους άσχετους περιλαμβάνω και τον εαυτό μου) δίνει ό,τι ερμηνεία θέλει: ότι κάτι υπάρχει ή όχι ανάλογα με την βούληση του παρατηρητή, ότι εάν θέλω π.χ να αγοράσω ένα νέο αυτοκίνητο δεν πρέπει να αγχώνομαι για το εάν μπορώ ή όχι, διότι σε ένα παράλληλο σύμπαν ο παράλληλος μου εαυτός το έχει ήδη αγοράσει και το οδηγεί, ότι με την σκέψη θα χάσω βάρος και θα μειώσω τα χρέη μου κλπ.

Η Κβαντική Φυσική θα έπρεπε να μείνει ένα καλά φυλαγμένο μυστικό (χωρίς να είναι οι μυστικές οι εφαρμογές της, που διευκολύνουν την ζωή μας, από άποψη τεχνολογικών προϊόντων) που να αποκαλύπτεται μόνο στους άξιους και μυημένους, που έχουν τουλάχιστον 33 διδακτορικά θεωρητικής φυσικής και χημείας.